Almanya basınında geçen hafta: ‘Dışişleri Bakanı Baerbock yanlış ata oynadı’

ABD’de erken oy verme süreciyle başlayan ve 5 Kasım’da sona eren Başkanlık seçimini Cumhuriyetçilerin adayı ve eski lider Donald Trump kazandı. Trump’ın Demokrat rakibi ve Lider Yardımcısı Kamala Harris’e karşı kazandığı bu ‘zafer’ dünyanın çabucak her yerinde olduğu üzere Almanya basınında da geniş yankı buldu. Die Tageszeitung (taz) gazetesinde çıkan bir yoruma nazaran, bu, birçok kişinin olmasından korktuğu ancak çok daha az kişinin gerçek olacağına inandığı bir sonuçtu. Die Zeit gazetesinden Nele Pollatschek ise seçimin akabinde kaleme aldığı yazıda kısa lakin tesirli bir başlıkla yansısını lisana getirdi: ‘S****r’ (ya da İngilizce aslını söylemek gerekirse: ‘Fuck’). Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un Harris’e açıkça dayanak vermesi ‘yanlış cet oynadığı’ yorumlarını beraberinde getirirken, Trump’a tebriklerini ileten siyasetçiler ‘bir faşisti tebrik etmekle’ eleştirildi.

Almanya, ABD seçiminin yarattığı sarsıntıyı şimdi atlatamamıştı ki bu sefer de kendisini aslında haftalardır ayak sesleri duyulan öteki bir krizin içinde buluverdi. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan ‘trafik ışığı’ federal koalisyon hükümeti, SPD’li Başbakan Olaf Scholz ve FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner’in arasındaki tansiyonun tepe yapmasıyla, kurulduktan yaklaşık 3 sene sonra dağıldı. Politikler ortasında ‘güven oylaması’ ve ‘erken seçim’ tarihleri tartışıladursun, Almanya basını ‘trafik ışığı’nın bir daha asla geri dönmemesi gerektiği konusunda az çok hemfikir görünüyor.

‘Saksonyalı Ayrılıçılar’a yönelik baskının ‘manidar zamanlamasından’ Almanya’nın vatandaşının idam edildiği İran’a sürdürdüğü hudut dışılara yönelik tenkitlere geçtiğimiz hafta Almanya basınına yansıyan haber ve yorumlardan öne çıkan kimileri şöyleydi…

5 KASIM: ‘SAKSONYALI AYRILIKÇILAR’ İÇİN DAHA YETERLİSİ OLAMAZDI

Almanya Federal Başsavcılığı, ABD’de seçim heyecanının yaşandığı 5 Kasım Salı günü bir açıklama yaparak ‘Saksonyalı Ayrılıkçılar’ isimli neo-Nazi oluşumuna baskınlar düzenlendiğini ve sekiz şüphelinin gözaltına alındığını duyurdu. Bu isimler ortasında faşist Almanya için Alternatif (AfD) partisi ile temaslı olanlar da vardı. Başsavcılığın açıklamasına nazaran, doğudaki eyaletlerde Nasyonal Sosyalizm modelinde bir devlet ve toplum kurmayı amaçlayan küme, bunun için gerekirse etnik paklık yoluna gitmeye de hazırdı. nd-Aktuell’den Sebastian Weiermann, ABD’deki seçim sonuçları netlik kazanmadan evvel kaleme aldığı yazıda, Ocak 2021’de ABD Kongre binasını basan Trump’ın destekçileri ile Almanya’da cebir ve şiddet yoluyla demokrasiyi yıkmak istediği söylenen ‘Saksonyalı Ayrılıkçılar’ ortasında paralellik kurarak, “Federal Başsavcılık, ‘Saksonyalı Ayrılıkçılar’ın gözaltına alınması için daha âlâ bir tarih seçemezdi. ABD’de seçimler var ve insan hangisinin daha berbat sonuçlarının olacağını merak ediyor: Trump’ın zaferinin mi yoksa mağlubiyetinin mi? En son yenildiğinde bir güruh Washington’daki Kongre binasına baskın düzenlemişti. Bu sefer ise bir ayaklanma tehdidi var” değerlendirmesinde bulundu. (5 Kasım)

‘HARRIS KAYBEDİNCE BAERBOCK DA KAYBETMİŞ OLDU’

ABD’deki Başkanlık seçimini Donald Trump’ın kazandığının netleşmesinin akabinde Almanya basınında hem seçim öncesi Trump’a aralıklı olan siyasetçilere hem de seçimin akabinde Trump’ı tebrik edenlere tenkit vardı. Başşehrin mahallî gazetelerinden Berliner Zeitung’dan Nicolas Butylin, Yeşiller Partili Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un seçim öncesindeki yaklaşımını mercek altına aldığı yazısında, “Dışişleri Bakanı, ABD’deki seçim kampanyası sırasında Kamala Harris’e açıkça sempati duyuyordu. Fakat Demokrat aday kaybetti; onunla birlikte Baerbock da” diyerek “Baerbock, yanlış cet oynadı” yorumunda bulundu. Butylin’in bu noktada hatırlattığı olaylardan biri de Trump ile bakanlık ortasında yaşanan ‘kedi ve köpek’ polemiğiydi. Trump, Harris ile canlı münazarada Almanya’nın güç siyasetini dolaylı olarak eleştirmiş, ırkçı yaklaşımını sürdürerek Haitili göçmenlerin ‘kedi ve köpekleri yediğini’ ileri sürmüştü. Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın bu sözlere toplumsal medya hesabından “Bu ortada; kedi ve köpekleri de yemiyoruz” kelamlarıyla karşılık vermesi ise ABD’nin eski Berlin büyükelçilerinden Cumhuriyetçi Richard Grenell tarafından ‘seçimlere müdahale’ olduğu teziyle eleştirilmişti. Butylin’in değerlendirmesine nazaran, Grennell, yıllardır Trump’a yakın isimlerden biri; aynı zamanda Dışişleri Bakanlığı koltuğu için de en büyük favorilerden. Bu bağlamda “Baerbock için işler daha da kötüleşebilir” yorumunda bulunan gazeteci, yazısına şu sözlerle son verdi: “Eleştirel paylaşımlar ve diplomatik olmayan açıklamalar da hasebiyle Alman dış siyaseti için sorun teşkil edebilir.” (6 Kasım)

‘FAŞİSTLER TEBRİK EDİLMEZ’

Donald Trump’ın ABD’nin 47’nci Başkanı seçildiğinin netlik kazanmasının akabinde Başbakan Scholz ve Dışişleri Bakanı Baerbock kendisi için tebrik bildirileri yayınladı. Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier de yaptığı yazılı açıklamada, Trump’a ‘önünde duran büyük işler karşısında’ talih ve muvaffakiyet manasına gelen ‘mutlu bir el’ diledi. Der Spiegel yazarı Margarete Stokowski, bu durumu “Faşistler tebrik edilmez” başlıklı yazısında eleştirdi. Siyasetin büyük bir kısmının gerçek sözleri bulmaktan geçtiğini, bu sebeple de sözlerin ‘otomatiğe bağlanmasının’ tehlikeli olduğunu anlatan Stokowski, Steinmeier’in kelamlarına atıfla, “Ah evet, hakikat; bayan haklarını ve basın özgürlüğünü daha da kısıtlamak, yargının içini boşaltmak ve azınlıklara eziyet etmek için insan elbette sağlam bir ele muhtaçlık duyar” dedi. “Donald Trump üzere siyasetçiler seçim kazandığında neden üzerlerine güller yağdırmalıyız ki? Yalnızca görgü kurallarında o denli yazdığı için mi?” diye soran Stokowski, “Verilecek tek gerçek reaksiyon ayaklarının tabanına çiçek atmak olurdu” değerlendirmesinde bulundu. Buna nazaran, FDP’li Thomas Kemmerich, 2020 yılında AfD kümesinin da oylarıyla Thüringen Eyalet Başbakanı seçildiğinde Sol Partili Susanne Hennig-Wellsow, kendisini tebrik etmek yerine ayaklarının tabanına bir demet çiçek bırakmayı seçmişti. (7 Kasım)

‘MAHKEME FRENE BASINCA KOALİSYONUN DÜŞÜŞÜ DE BAŞLAMIŞ OLDU’

ABD’deki seçimler Almanya gündeminde geniş yer bulmuş olsa da takvimler 6 Kasım’ı gösterdiğinde ülkede gündem neredeyse büsbütün değişti. Liberal FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner, ekonomi siyasetinde esaslı değişim talebiyle çıktığı yolda – tabiri caizse – el yükseltti ve SPD’li Başbakan Olaf Scholz’dan erken seçim talep etti. Scholz ise daha sonra sert bir açıklama yaparak Lindner’i vazifeden aldı. FDP’nin buna karşılığı hükümetteki tüm bakanlarını çekmek oldu. Ulaştırma Bakanı Volker Wissing bu karar uymayarak FDP’den ayrılmış ve bakanlığa devam etme kararı almış olsa da bu atağı ‘trafik ışığı’ koalisyonunu kurtarmaya yetmedi. Gazeteci Sebastian Fischer, Der Spiegel için kaleme aldığı “Bittiği güzel oldu” başlıklı tahlilde, dağılan koalisyonu ‘bir daha asla geri gelmemesi gereken bir koalisyon’ kelamlarıyla tanım etti. Anayasa Mahkemesi’nin 2023 yılının sonunda aldığı bütçe iptali kararını hatırlatan Fischer, “Koalisyonun üç ortağı, ortak biz yer bulamadı. Hantal SPD, kibirli Yeşiller, daima taş koyan FDP – Hepsi kendi gündemlerini takip etti. Bu, en başında işliyordu zira ikincil bütçelerden para geliyordu. Federal Anayasa Mahkemesi geçen sonbaharda buna ‘dur’ deyince, trafik ışığı koalisyonunun da düşüşü başladı. Bunların hepsinin artık sona ermesi güzel oldu. Zira trafik ışığı koalisyonu yalnızca kendisine ziyan vermekle kalmadı, tıpkı vakitte siyasi sisteme olan inancı de sarstı” diye yazdı.

Tüm bu olanlarda Scholz’un partisi SPD’nin küçük de olsa bir bahtı olabileceğine işaret eden gazeteci, özetle şu değerlendirmede bulundu: “Şurası açık ki SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan bir koalisyonun federal seviyede geleceği yok. Ne muhtemelen baharda yapılacak erken seçimden sonra ne de öngörülebilir gelecekte…. Burada kelam konusu olan, birlikte deneyen ancak yeniden de daima başarısız olan üç ortak. Trafik ışığı, şimdilik geri dönüşü olmayan bir ittifak… Scholz’un Lindner’e saldırısı ise SPD’de şimdiden muhakkak bir heyecan uyandırdı. Bir numara yaşıyor. Tahminen de trafik ışığının dağıldığı açıklaması (Scholz’un) başbakanlığının en güçlü performansıydı. Peki, Scholz, partisi CDU kamuoyu yoklamalarında kendi partisini ikiye katlayan Friedrich Merz’e yaklaşabilecek mi? Sıkıntı.” (7 Kasım)

İDAMA REAKSİYON, İRAN’A HUDUT DIŞILARA DEVAM

İran’ın Almanya-İran vatandaşı Cemşid Şarmehd’i ‘terör suçu’ savıyla ekim ayında idam etmesi Berlin-Tahran çizgisinde tansiyonu uygundan düzgüne artırmıştı. İran yargı erki, daha sonra bir açıklama daha yaparak Şarmehd’in idam cezası infaz edilmeden evvel öldüğünü söylese de iki ülke ortasında sular durulmuş değil. taz gazetesinin haberine nazaran, tüm bunlar olurken Almanya, İran’a hudut dışılara ise devam ediyor. Bahse ait yazısında “Peki bunlar Almanya’daki İranlı mültecilerin inançsız durumunda bir şeyleri değiştiriyor mu?” sorusuna karşılık arayan Dinah Riese, yalnızca 2023 yılında 853 kişinin idam edildiğini hatırlatarak, “Büyük insan hakları ihlallerine karşın, Almanya’da müdafaa arayan İranlılara birden fazla vakit sığınma hakkı verilmiyor. Temelinde, İran’dan gelen insanlara ayrılan kota, 2024 yılının birinci dokuz ayında yüzde 38 düzeyindeydi. Yetkililerin İranlıların yaptığı sığınma müracaatları hakkında içeriğine dayanarak karar verdiği olayların yüzde 62’sinden ise ret kararı çıkıyor” tabirlerini kullandı. Almanya’da İran’a hudut dışı yasağının ocak ayında sona erdiği hatırlatılan yazıda, Federal İçişleri Bakanlığı’nın taz’ın bilgi edinme talebine verdiği cevaba da yer verildi. Buna nazaran, bu yıl şu ana kadar İran’a 11 kişi hudut dışı edildi. Bakanlığa nazaran, hudut dışı kararlarının ya da bu kararların süreksiz olarak durdurulmasının sorumluluğu eyaletlere ilişkin. Sığınma hakları örgütü ‘Pro Asyl’ bu bağlamda ‘İran’da yaşananların durumun ne kadar hayati tehlike yaratıcı’ olduğunu gösterdiğine dikkat çekerek ‘İran’la yapılan ve insanların hudut dışı edilmesine imkan sağlayan tüm direkt ya da dolaylı işbirliklerine son verilmesini’ talep etti. ‘Pro Asyl’ mevzuya ait şu müşahedeleri paylaştı: “Sığınma talepleri reddedilenlerin birçok Almanya’da rejimi protesto ediyor ya da İran’da zulme uğramalarına sebep olabilecek bir dine mensuplar yahut cinsel yönelime sahipler. Hasebiyle da İran’da son derece risk altındalar. Bu beşerler daima hudut dışı kaygısıyla yaşıyor.” (4 Kasım)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir